Bật máy lạnh (hoặc máy sưởi) có làm giảm quãng đường hữu dụng của xe hơi điện không?

• Tường Vy
  7 tháng 5, 2022

Minh họa: Pixabay

Nếu bạn có dự định mua một chiếc xe hơi điện (EV), bạn có lẽ đang đặt ra khá nhiều câu hỏi liên quan đến pin của chúng, bao gồm “liệu bật điều hòa có khiến quãng đường hữu dụng của xe hơi điện giảm bớt không?”

Đương nhiên, chẳng ai muốn xe nằm đường với một viên pin cạn khô giữa trưa hè nắng nóng hay một đêm đông lạnh giá cả…

Câu trả lời ngắn gọn là: CÓ. Bật máy lạnh (hoặc máy sưởi) sẽ làm giảm quãng đường hữu dụng của EV. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, ví dụ như nơi bạn sống, mẫu EV bạn lái, tuổi thọ của xe

Về căn bản, đây là một vấn đề khá phức tạp. Những mẫu xe mới như Tesla Model Y và Polestar 2 EV có hệ thống bơm nhiệt cải tiến, hiệu quả cao hơn trước đây rất nhiều, có nghĩa là bạn không phải quá lo ngại về những tác động của thời tiết lạnh như trước. Dưới đây là một số thông tin liên quan hệ thống HVAC (sưởi, thông hơi, điều hòa) và quãng đường hữu dụng của EV.

Pin EV cũng giống như con người

Pin EV cũng giống như con người nên nó vận hành tốt nhất trong khoảng nhiệt độ tương tự chúng ta.

Nhiệt độ thấp sẽ làm chậm các phản ứng hóa học trong các cell pin, giảm quãng đường đi, và tăng thời gian sạc. Trong khi đó, nhiệt độ cao khiến tốc độ sạc giảm đi.

Khoảng nhiệt độ tối ưu đối với EV là từ 40 – 110 độ F (tương đương 4,44 – 43,33 độ C). Thời tiết quá lạnh hoặc quá nóng đều khiến xe khó đạt được hiệu suất tối ưu. Nhiệt độ cao hoặc thấp có thể ảnh hưởng đến quãng đường hữu dụng, thời lượng pin, thời gian sạc, và nhiều thứ khác. Do đó, pin EV thường được tích hợp những hệ thống làm ấm hoặc làm mát nhằm duy trì nhiệt độ vận hành ở mức tốt nhất.

Điều hòa ảnh hưởng đến quãng đường hữu dụng ra sao?

Trong những tháng mùa hè nóng nực, bật máy lạnh khi đang lái xe xăng sẽ khiến xe tiêu thụ nhiều xăng hơn, từ đó làm giảm chỉ số MPG (miles-per-gallon, tức quãng đường đi được trên mỗi đơn vị xăng) – điều tương tự cũng xảy ra với EV. Tuy nhiên, nó không giảm đến 50%, như nhiều lời bình luận trên mạng xã hội, đặc biệt với các mẫu EV đời mới.

Ví dụ, năm 2019, nghiên cứu do AAA tiến hành cho thấy khi nhiệt độ ngoài trời đạt 95 độ F (35 độ C) vào mùa hè, và máy lạnh được bật lên, thì quãng đường hữu dụng có thể giảm đi khoảng 17%. Và dù đây chắc chắn không phải điều tốt, nó cũng không phải là một cơn ác mộng. EPA ước tính quãng đường hữu dụng của các mẫu xe xăng có thể giảm đến 25% khi bật điều hòa.

Tuy nhiên, phát ngôn viên của Tesla phản pháo thông tin AAA, khẳng định rằng ở 95 độ F, sử dụng máy lạnh sẽ chỉ khiến quãng đường hữu dụng của mẫu Model S giảm đi gần 1% mà thôi.

Hiển nhiên, đó là một sự khác biệt quá lớn, và sự thật có lẽ nằm đâu đó ở giữa. Máy lạnh làm giảm chỉ số MPG trên xe xăng và sẽ làm điều tương tự trên EV.

Tóm lại, dù sử dụng điều hòa chắc chắn không khiến quãng đường hữu dụng của EV giảm đi một nửa, đó vẫn là thứ mà bạn nên xem xét trong những chuyến đi mùa hè, hoặc trong lần tới lái xe.

Còn hệ thống sưởi thì sao?

Vấn đề đáng sợ hơn đối với EV là nhiệt độ thấp, khi mà hầu hết người dùng sẽ bật hệ thống sưởi trung tâm và cả sưởi ghế nữa.

Theo nghiên cứu AAA nói trên, sử dụng hệ thống sưởi trong EV có thể khiến quãng đường hữu dụng giảm đến 41%. (nhưng con số 41% kia chỉ xảy ra trong những điều kiện cực kỳ khắc nghiệt, trên một phương tiện nhất định, nên đừng để bị phân tâm bởi nó).

Ví dụ, hơn một nửa số xe xe hơi mới ở Na-uy là plug-in EV, và những số liệu về chúng hứa hẹn hơn nhiều so với điều AAA cho biết. Theo Norwegion Automobile Federation, nhiệt độ mùa đông ở nước này rất thấp, và sử dụng hệ thống sưởi có thể làm giảm quãng đường hữu dụng cũng như khả năng tiết kiệm pin khoảng 20%.

Tesla, nhà sản xuất EV hàng đầu thế giới, có cả một trang web hỗ trợ khách hàng chuyên nói về cách xử lý trong điều kiện thời tiết lạnh, với những bài viết liên quan bánh xe đi mùa đông, làm ấm pin trước khị sạc, và làm ấm xe tại nhà trước khi xuất phát.

Bên cạnh đó, Tesla nói rằng nên sử dụng thiết bị làm ấm ghế ngồi để giữ ấm xuyên suốt chuyến đi, bởi chúng sử dụng ít năng lượng hơn hệ thống sưởi và do đó sẽ cải thiện được quãng đường hữu dụng. Nếu bạn cần sưởi ấm khoang lái, có thể tăng nhiệt độ lên. Tesla khẳng định nhiệt độ dưới 21.2 độ F (-6 độ C) có thể làm giảm quãng đường hữu dụng đến 41% và bạn có lẽ sẽ không bao giờ gặp tình huống xấu nhất đó đâu.

Công ty phân tích pin Recurrent từng tung ra một nghiên cứu vào cuối năm 2021, nêu chi tiết mối liên hệ giữa thời tiết và quãng đường hữu dụng của EV. Theo đó, kết quả tùy thuộc vào từng mẫu xe, và các EV dời cũ như Chevy Volt có thể bị ảnh hưởng khá mạnh khiến quãng đường hữu dụng bị thấp đi đáng kể. Tuy nhiên, những phương tiện mới từ Tesla, Audi, và Nissan thì chịu ảnh hưởng thấp hơn nhiều, thường là dưới 10%.

Tạm kết

Hầu hết các mẫu EV đều bị giảm quãng đường hữu dụng trong các điều kiện thời tiết nóng hoặc lạnh, và quãng đường bạn đi được sẽ giao động tùy vào từng điều kiện.

Với những mẫu EV mới, tác động không đến mức 40%, nhưng chủ xe cũng cần lưu ý khi sử dụng phương tiện. Thêm nữa, trong bối cảnh EV và công nghệ pin đang tiếp tục cải thiện, thì độ dài quãng đường hữu dụng cũng sẽ tăng lên. (Theo Review Geek)